De ‘chronische’ tennisarm: belasten mag!

Al in 1882 beschreef dr. Morris de ‘lawn tennis elbow’. Een tennisarm, ofwel epicondylitis lateralis, heeft over het algemeen een relatie met overbelasting. Echter, slechts in 5% van de gevallen wordt dit veroorzaakt door tennissen. Meestal is de prognose bij een tennisarm gunstig. Zo’n 80% herstelt binnen een half jaar van deze klachten en ongeveer 90% herstelt binnen een jaar, zonder specifieke maatregelen. We spreken dan ook van een ‘self-limiting disease’. Recent onderzoek leidt tot de conclusie dat therapie, behandeling met corticosteroïden of medicatie bij een reguliere tennisarm gewoonlijk geen toegevoegde waarde heeft. De vraag is waarom zich bij sommigen chroniciteit ontwikkelt. Welke factoren spelen hierbij een rol spelen en hoe kunnen we die beïnvloeden? Is de chronische tennisarm te voorkomen?

Kwetsbaarheid en onderhoudende factoren

Hoe is het mogelijk dat een self-limiting disease bij sommigen niet vanzelf herstelt? Overbelasting is daarvan niet de oorzaak, wat ten slotte ook moeilijk is te voorkomen. Het probleem is dat het natuurlijk herstel na een overbelasting niet zoals gebruikelijk verloopt. Zelfs na een jaar rust, immobilisatie of ontzien is de pees dan niet hersteld. In veel gevallen is de pees intussen zelfs behoorlijk verzwakt. Zo blijkt uit onderzoek dat bijvoorbeeld roken en een sterk overgewicht meer kans geven op chroniciteit. De verklaring is dat zowel roken als vetweefsel ‘pro-inflammatoir’ zijn, wat een verhoogde staat van ontsteking in het hele lichaam oproept en herstel vertraagt.

Verder geldt ook bij een tennisarm het principe van ‘use it or lose it’; als je het niet gebruikt, zal het lichaam automatisch minder sterk worden. Dit blijkt ook vaak uit de praktijk: de tennisarm blijft terugkeren, ook na langere periodes van rust. In dat kader is het dan ook niet zo opmerkelijk dat Tajika in een studie vond dat personen zonder werk meer kans hebben op een chronische tennisarm, dan mensen met zwaar werk.

Belangrijk; gedoseerd belasten en leefstijl

Voor een goede peesstructuur is het erg belangrijk om voldoende en met regelmaat te trainen. Om een pees goed sterk te krijgen, moeten piekbelastingen zeker niet worden geschuwd. De grote, gecontroleerde belasting moet gevolgd worden door voldoende hersteltijd. In de hersteltijd worden de vezels beter aangelegd. Geen belasting of onderbelasting geeft een verminderde (doorgaans slechte) peesstructuur. Daarnaast hangt een goede genezing van peesweefsel ook af van goed uitgebalanceerde voeding, voldoende slaap en de nodige belasting. Roken en overgewicht is ook hierbij uit den boze.

Tips om een chroniciteit van de tennisarm te voorkomen

1. Ga niet te voorzichtig om met een tennisarm. Vergroot de belasting en probeer stukje bij beetje toch over de pijngrens heen te gaan.
2. Pas een excentrische training toe, waarbij u de pezen voldoende belast.
3. Na grote inspanning is voldoende hersteltijd van wezenlijk belang (24 tot 48 uur).
4. Streef een gezonde leefstijl na, met voldoende gezonde voeding en beweging.