Hoe gaan de Amish om met fibromyalgie?

In onze moderne samenleving hebben we te maken met een tegenstrijdige ontwikkeling: de gezondheidszorg heeft steeds meer te bieden, de kosten van de gezondheidszorg stijgen explosief, maar steeds meer mensen voelen zich ziek. Vaak wordt dan gewezen naar syndromen zoals RSI, bekkeninstabiliteit en fibromyalgie, aandoeningen die een aantal decennia geleden uit het niets opdoemden. Kwamen deze aandoeningen vroeger niet voor of waren ze er wel, maar werden ze niet herkend?

Onderzoek bij de Amish

In de laatste vijftig jaar is vooral het aantal mensen met lichamelijke pijnklachten explosief gestegen. “Claims for fibromyalgia ‘have reached near epidemic proportions’ in those seeking some form of compensation through the Legal system”, aldus Littlejohn. Dit roept de vraag op of publiciteit en de mogelijkheid een uitkering te claimen een aandoening zoals fibromyalgie aanwakkert. Dat vormde voor onderzoekers aanleiding om na te gaan of fibromyalgie ook voorkomt onder bijvoorbeeld de Amish. Van de Amish is bekend dat zij nauwelijks gebruik maken van enige vorm van elektriciteit, van radio, televisie, telefoon, computer of van gemotoriseerde voertuigen. Verder hebben zij geen tijdschriften buiten hun eigen gemeenschap. Ook maken Amish geen aanspraak op een uitkering van de staat of federale overheid. De hypothese was dat klachten die passen bij fibromyalgie, in deze gemeenschap niet voorkomen. Er is een vergelijkend onderzoek uitgevoerd, waarbij deelnemers vragenlijsten moesten invullen. Wanneer hoog werd gescoord op klachten die passen bij fibromylagie, volgde een onderzoek door een reumatoloog. Geheel anders dan verwacht kon de diagnose fibromyalgie onder de Amish juist veel vaker worden gesteld dan in de controlegroep. Daar staat tegenover dat onder de Amish vrijwel iedereen normaal werkzaam was, ondanks de klachten die werden ervaren.

Onderzoek bij de Mangyan’s

Ongeveer tien jaar geleden is ook onderzoek gedaan naar gezondheidsklachten in een andere, in onze ogen primitieve samenleving. Dit betrof inwoners van Midoro, een van de Filippijnse eilanden. Op dit eiland leven ongeveer 50.000 Mangyan’s, die volledig geïsoleerd in nederzettingen in de bergen wonen. In dit onderzoek werd een vergelijking gemaakt met inwoners uit Noorwegen. In beide populaties werden de volgende gezondheidsklachten het meest gemeld: vermoeidheid, lage rugpijn, hoofdpijn, verkoudheid en griep. Ook hier bleek tegengesteld aan de verwachting dat onder Mangyan’s veel vaker subjectieve gezondheidsklachten werden gerapporteerd. Vooral vermoeidheid, lage rugpijn en hoofdpijn werden veel meer door Mangyan’s gemeld. Ook hier met weinig consequenties voor het functioneren.

Conclusie van de onderzoeken

De conclusie die uit beide onderzoeken volgt, is dat lichamelijke klachten en ongemakken in iedere samenleving bij de menselijke natuur passen en een onderdeel van het leven vormen. Het verschil wordt niet gemaakt door het al dan niet ervaren van klachten, maar wel door de gevolgen die dit heeft voor het functioneren. In de moderne samenleving worden klachten vaker gezien als een aanwijzing voor een ziekte, om het rustig aan te moeten doen en daarom een uitkering te claimen. Daarbij is de zorgvraag in de moderne samenleving ook extreem veel hoger. Dit vanuit de verwachting dat een medische behandeling ook dagelijkse ongemakken moet kunnen wegnemen.

Tips voor de dagelijkse praktijk

1. Stel de ernst van de klachten niet ter discussie.
2. Adviseer bij uitgebreide klachten activering. Dit niet met het idee dat de klachten wel meevallen, maar juist omdat activering van belang is vanwege de ernst van de klachten.