Hoge verwachtingen zijn een bron van langdurig verzuim na een hersenschudding

Waarom vergeet ik zoveel, maar weet ik nog precies dát moment?

Mensen die herstellen van een hersenschudding melden regelmatig geheugenproblemen. Wat opvalt: ze kunnen vaak heel gedetailleerd vertellen wanneer ze iets zijn vergeten. Bijvoorbeeld:

• "Ik stond in de keuken, maar wist niet meer waarom."
• "Ik liep terug om te controleren of ik de deur wel op slot had gedaan."
• "Bij het boodschappen doen, vergat ik de helft mee te nemen."

Deze klachten gaan vaak samen met concentratieproblemen, zoals:
"Ik lees een document, maar ben halverwege de eerste pagina de draad al kwijt."

De impact op werk en privéleven is groot. De ernst van de klachten leidt regelmatig tot neuropsychologisch onderzoek, maar verrassend genoeg zijn de testresultaten meestal goed. Met de boodschap dat er niks aan de hand is, wordt het probleem niet opgelost.

Hoe vaak komt dit voor?

De kans dat je in je leven een mild traumatisch hersenletsel oploopt is ongeveer 50%. Door de populariteit van e-bikes en fatbikes neemt dit zelfs toe. Ook de ernst van de aanhoudende symptomen na een hoofdtrauma neemt toe. Langdurige objectief meetbare cognitieve beperkingen na een licht of matig hoofdtrauma zijn uitzonderlijk. Uit onderzoek blijkt dat aanhoudende cognitieve klachten na een mild of matig hoofdtrauma niet het gevolg zijn van structurele schade in het brein en ook niet samenhangen met de ernst van het letsel. Maar bij 30-40% van de mensen blijven de geheugen- en concentratieproblemen maanden tot zelfs jaren bestaan — ook als er géén aantoonbare schade in het brein is.

Hoe kan dat? En hoe kun je het voorkomen?

De rol van cognitief perfectionisme

Veel van deze aanhoudende klachten blijken te maken te hebben met cognitief perfectionisme. Dit betekent dat iemand:

• normale geheugenmissers (die iedereen wel eens heeft) toeschrijft aan het hoofdletsel
• zichzelf voorafgaand aan het letsel als cognitief ‘perfect’ herinnert
• te veel gaat letten op wat er misgaat in plaats van wat goed gaat
• het vertrouwen in automatische mentale processen kwijtraakt
• gaat piekeren, slechter slaapt en uitdagende taken vermijdt

Met andere woorden: de interpretatie van de klachten wakkert de problemen zelf aan. Hiermee is cognitief perfectionisme zowel een uitlokkende als onderhoudende factor van klachten na een hoofdtrauma.