Voorkom die migraineaanval!

Hoofdpijn is de meest voorkomende neurologische aandoening, waarbij vooral migraine voor de individuele patiënt en ook maatschappelijk vergaande negatieve consequenties heeft. Afdoende maatregelen om van migraine te genezen zijn er niet, maar veelal is het wel mogelijk de frequentie van migraineaanvallen fors terug te dringen. Voldoende lichaamsbeweging en een intensievere lichamelijke training hebben daarbij hun waarde bewezen. Ten onrechte krijgt dit advies weinig aandacht. Dat wordt vooral toegeschreven aan het feit dat het bewegingsadvies niet concreet genoeg is. Recent onderzoek laat zien welke migrainepatiënten het meest kunnen profiteren van meer lichaamsbeweging en waar de training aan moet voldoen.

Huisartsen schrijven alleen medicijnen voor bij migraine

In de NHG-standaard hoofdpijn voor huisartsen, staat de preventieve behandeling bij migraine nauwkeurig beschreven. Zowel als eerste, tweede en derde keus wordt het gebruik van medicatie geadviseerd, waarbij de exacte dosering van de medicatie is vermeld. Varkey e.a. hebben ook drie mogelijkheden om de kans op een aanval van migraine terug te dringen onderzocht. Daarbij is het gebruik van medicatie afgezet tegen relaxatie therapie en lichamelijke training. De positieve effecten wat betreft het aantal aanvallen van migraine zijn bij deze verschillende maatregelen vergelijkbaar: 25 tot 30% ervaart meer dan 50% verbetering en 10 tot 15% enige verbetering. Belangrijk verschil is wel, dat alleen bij het gebruik van medicatie een deel van de deelnemers last heeft van bijwerkingen. Wanneer gemiddeld 40% baat heeft van deze profylactische maatregelen, moet hierbij ook de conclusie zijn dat meer dan de helft van de deelnemers hiervan niet profiteert. Wat zorgt ervoor, dat de kans op succes groter wordt?

Migraine en comorbiditeit

We spreken van comorbiditeit als er iemand met meerdere aandoeningen tegelijk te maken heeft. Naast hoofdpijn heb je bijvoorbeeld ook last van je nek, naast buikklachten tevens gewrichtsklachten, enzovoort. In de praktijk zie je dat comorbiditeit vaak voorkomt bij mensen met chronische problemen. Recente publicaties bieden informatie, wanneer bij migraine én een ander probleem een fysieke training de eerste keuze moet zijn.

Fysieke training bij migraine in combinatie met gewrichtsklachten, overgewicht, somberheid en/of angst

Dörenkamp e.a. hebben onderzocht bij welke combinatie van aandoeningen, het positieve effect van bewegingsactiviteiten meer is dan de som der delen. Uit deze studie komt naar voren dat wanneer naast migraine er tevens sprake is van gewrichtsklachten de patiënt door training (meer dan) twee vliegen in een klap slaat. Verder laten studies van Evans zien, dat er vrijwel een rechtlijnige relatie is tussen overgewicht en aanvallen van migraine. Migraine bij overgewicht, nodigt dan ook uit tot een intensieve training. Ook rapporteren mensen met migraine relatief vaak emotionele klachten in de vorm van somberheid en vooral van angstklachten. Juist deze groep profiteert van intensieve bewegingsactiviteiten.

Te veel of te weinig trainen werkt averechts

Het advies om te gaan trainen om de kans op aanvallen van migraine terug te dringen, luistert nauw. Train je niet vaak genoeg en met een te lage intensiteit, dan ervaar je dit als het ultieme bewijs dat training geen optie is. Ga je er als migrainepatiënt te hard tegenaan, dan heeft dit ook een averechts effect. Beide alternatieven geven teleurstelling en distress. Dat wil je nou net niet, omdat distress juist meer kans geeft op een migraineaanval.

Het ideale trainingsschema bij migraine

Om bij migraine te profiteren van een fysieke training, moet je wat meer bewegen dan wordt geadviseerd volgens de Nederlandse Norm Gezond Bewegen. Bij migraine is het advies om drie tot vijf keer per week te trainen gedurende ongeveer 45 minuten. Kies voor bewegingsactiviteiten zoals hardlopen of fietsen met een matige tot hogere intensiteit. De richtlijn is om op 50% tot 85% van je maximale hartslag (HFmax) te trainen. Je HFmax is afhankelijk van je leeftijd en deze daalt naarmate je ouder wordt. Een veel gehanteerde norm is voor mannen 220 minus de leeftijd en voor vrouwen 224 minus de leeftijd.

Voorbeeld trainingsschema
Janine, 33 jaar

Tip voor de praktijk

Stel een concreet trainingsschema op, wat minimaal acht weken wordt volgehouden. Die tijd heb je nodig, om te kunnen ervaren of dit de beste aanpak is.