Whiplash: de schade die angst om te bewegen toebrengt

De impact van kinesiofobie op herstel

Onderzoek toont aan dat fysieke inactiviteit een belangrijke oorzaak is van veel chronische aandoeningen. Het lichaam past zich snel aan een gebrek aan beweging aan: minder activiteit leidt tot afname van spierkracht en mobiliteit. Dit verlaagt de kwaliteit van leven en kan zelfs de levensverwachting negatief beïnvloeden. Richtlijnen adviseren hulpverleners om patiënten aan te zetten tot een actieve aanpak van hun herstel, maar in de praktijk wijken ze hier vaak van af. Pijnvermindering staat voorop, voordat activering aan de orde is. Zo meldde recent een cliënt dat haar behandeling bestaat uit massage, dry needling, bewegen binnen de pijngrenzen en de huisarts schreef haar ibuprofen, diclofenac, slaapmedicatie en later tramadol voor. Uit recent onderzoek blijkt dat hulpverleners zich onvoldoende bewust zijn van de impact van hun eigen overtuigingen en de boodschap die hiervan uitgaat. Dit kan leiden tot een vertraagd herstel en langdurige klachten, met name ook na een whiplashtrauma.

Duizeligheid en visusstoornissen door verminderde spierfunctie

Recent onderzoek met geavanceerde ultrageluidstechnieken laat zien dat mensen met aanhoudende whiplashklachten veelal een verminderde spierfunctie hebben in de diepe nekspieren, door gebrek aan beweging na het ongeval. Met specifieke spierfunctietesten kan de verminderde spierkracht in de nek worden aangetoond. Deze spieren zijn niet alleen essentieel voor stabiliteit van de nek, maar spelen ook een belangrijke rol in de samenwerking tussen het evenwichtsorgaan en de oogbewegingen. Dit verklaart waarom whiplashpatiënten vaak last hebben van duizeligheid, balansproblemen en visusstoornissen.

Effectieve behandeling: nek-specifieke oefeningen

Bij mensen met whiplashklachten hebben behandelingen om pijn te verminderen vaak een teleurstellend resultaat. Wat wel werkt, is het uitvoeren van specifieke nekspieroefeningen. In een recente studie onder patiënten met langdurige whiplashklachten is met ultrageluid onderzoek de spierfunctie van de diepe nekspieren beoordeeld. Daarna volgde een oefenprogramma van drie maanden met specifieke nekoefeningen. Aanvankelijk nam de pijn toe, maar vervolgens leidde dit tot een significante verbetering in spierfunctie en een afname van klachten. Bij de eindmeting met ultrageluid onderzoek werd geen verschil meer gevonden tussen de proefpersonen en gezonde mensen. Deze onderzoeksresultaten zijn extra overtuigend, omdat bij de helft van de patiënten zelfs sprake was van WAD graad 3 – een groep die vaak buiten onderzoek wordt gehouden. Daarbij adviseren de onderzoekers in de behandeling aandacht te besteden aan psychische klachten, als daar sprake van is.

Conclusie: wacht niet af, kom in actie!

Whiplashklachten hoeven niet chronisch te worden. De sleutel tot herstel ligt in het vroeg inzetten van activerend beleid. Het is van cruciaal belang dat patiënten én hulpverleners zich bewust zijn van het belang van beweging in het herstelproces.