Hyperacusis: Overgevoeligheid voor geluid en wat je eraan kunt doen
2-3 minuten lezen
Kun je je voorstellen dat het zachte gezoem van een airco, het vrolijke gekwetter van vogels, of het geluid van voorbijrijdend verkeer ondraaglijk wordt? Voor sommige mensen zijn deze normale geluiden pijnlijk en storend. Dit heet hyperacusis. Het komt voor bij 8 tot 15% van de volwassenen, vaker bij vrouwen en mensen met gehoorproblemen, en ook kinderen kunnen hier last van hebben. Hier lees je wat hyperacusis precies is en wat je eraan kunt doen.
Wat veroorzaakt hyperacusis?
De exacte oorzaak van hyperacusis is vaak onbekend, maar sommige factoren kunnen het uitlokken:
Licht traumatisch hersenletsel
Na een hersenschudding heeft 40% van de mensen last van hyperacusis.
COVID-19
Overgevoeligheid voor geluid komt voor bij 43% van de mensen met Post-COVID-Syndroom.
Overmatige geluidsblootstelling
Langdurige blootstelling aan harde geluiden geeft meer kans op hyperacusis.
Geluidsvermijding
Het ontwijken en dempen van geluiden zoals de toepassing van active noise cancelling verhoogt de overgevoeligheid.
Hoe beïnvloedt hyperacusis het leven?
Hyperacusis kan een grote invloed hebben op het dagelijkse leven. Het kan sociale activiteiten zoals feestjes en etentjes te zwaar maken. Op het werk kan het afleidend zijn en de prestaties verminderen, vooral in banen die veel concentratie vereisen. Bij kinderen gaat hyperacusis ten koste van leerprestaties. Mensen met hyperacusis schermen zich vaak af tegen omgevingsgeluiden en gebruiken daarvoor regelmatig gehoorbescherming, wat de gevoeligheid juist zal verergeren. Dit kan leiden tot langdurig ziekteverzuim en sociale isolatie.
Effectieve interventie bij hyperacusis
Recent onderzoek bevestigt dat overgevoeligheid van het brein voor geluiden is terug te dringen. Ons gehoorsysteem is aanpasbaar, wat betekent dat effectieve behandeling mogelijk is. Een succesvolle aanpak bestaat uit verschillende onderdelen:
- Psycho-educatie
Uitleg over waarom het belangrijk is om geluid niet te vermijden en een geluidrijke omgeving te accepteren. - Geleidelijke blootstelling aan geluid
Het langzaam opbouwen van blootstelling aan normale geluiden. - Counseling
Gebaseerd op de Tinnitus Retraining Therapie helpt deze begeleiding bij het omgaan met geluiden.
Psychische factoren zoals angst, depressie, somatisatie en overmatige aandacht voor en bezorgdheid over lichamelijke sensaties spelen vaak een rol bij hyperacusis en moeten ook worden aangepakt.
Misofonie: Een ander verhaal
Misofonie lijkt op hyperacusis, maar is toch anders. Hierbij veroorzaken specifieke geluiden, zoals eetgeluiden, het hummen van een collega of het klikken van een pen een negatieve emotionele reactie. Het gaat niet om de intensiteit van het geluid, maar om de negatieve associatie. Het is dus heel belangrijk om een duidelijk onderscheid te maken tussen misofonie en hyperacusis, omdat de behandelingen sterk verschillen. De psychologische begeleiding bij misofonie moet zich richten op het doorbreken van deze reacties, bijvoorbeeld met EMDR.
Conclusie
Hyperacusis en misofonie kunnen het leven flink verstoren, maar het vermijden van geluiden is niet de oplossing. Door de juiste diagnose en behandeling, zoals psychologische begeleiding, geluidstherapie en psycho-educatie kun je de gevoeligheid voor geluid verminderen en de kwaliteit van leven verbeteren.
Lees ook onze gerelateerde artikelen
Tinnitus en verstoorde slaap
2-3 minuten lezen
Brain fog – begeleiding is cruciaal
2-8 minuten lezen
Tinnitus: positief te beïnvloeden
1 minuut lezen
Literatuur
Berlot, A. A., Moskowitz, H. S., Lin, J., Liu, J., Sehanobish, E., Jerschow, E., Ow, T. J., & Sussman, E. S. (2023). Acute and Longer-Term Effects of COVID-19 on Auditory and Vestibular Symptoms. Otology & neurotology : official publication of the American Otological Society, American Neurotology Society [and] European Academy of Otology and Neurotology, 44(10), 1100–1105.
Knoll, R. M., Herman, S. D., Lubner, R. J., Babu, A. N., Wong, K., Sethi, R. K. V., Chen, J. X., Rauch, S. D., Remenschneider, A. K., Jung, D. H., & Kozin, E. D. (2020). Patient-reported auditory handicap measures following mild traumatic brain injury. The Laryngoscope, 130(3), 761–767.
Martindale, C., Presson, A. P., Schwedt, T. J., Brennan, K. C., & Cortez, M. M. (2023). Sensory hypersensitivities are associated with post-traumatic headache-related disability. Headache, 63(8), 1061–1069.
Thieren, S., van Dommelen, P., & Benard, M. R. (2024). New Hyperacusis Therapy Combines Psychoeducation, Sound Exposure, and Counseling. American journal of audiology, 1–11. Advance online publication.
Formby, C., Cherri, D., Secor, C. A., Armstrong, S., Juneau, R., Hutchison, P., & Eddins, D. A. (2024). Results of a 6-Month Field Trial of a Transitional Intervention for Debilitating Hyperacusis. Journal of speech, language, and hearing research : JSLHR, 1–29. Advance online publication.
Sacchetto, L., Apa, E., Ciorba, A., Palma, S., Caragli, V., Gherpelli, C., Monzani, D., Genovese, E., & Nocini, R. (2022). Psychological Profile and Social Behaviors of Patients with Hyperacusis. Journal of clinical medicine, 11(24), 7317.
Jastreboff, P. J., & Jastreboff, M. M. (2023). The neurophysiological approach to misophonia: Theory and treatment. Frontiers in neuroscience, 17, 895574.
Vorig artikel
Volgende artikel
